Nasze codzienne wybory związane z zarabianiem, wydawaniem i oszczędzaniem pieniędzy mają wpływ na stan naszych finansów, ale również relacje z innymi ludźmi.

Każdy z nas, niezależnie od tego, czy prowadzi gospodarstwo domowe w pojedynkę czy ma rodzinę, podejmuje różne decyzje finansowe dotyczące gospodarowania posiadanymi pieniędzmi, finansowania mniejszych i większych zakupów, gromadzenia oszczędności oraz powiększania majątku. Te wszystkie decyzje mają wpływ na stan naszych finansów – obecnie i w przyszłości – dlatego warto się dowiedzieć, jak dokonywać takich wyborów, by nie popaść w finansowe tarapaty, a jednocześnie nie mieć poczucia, że się rezygnuje ze wszystkich planów i marzeń z obawy, że ich koszt mógłby nam opróżnić kieszeń.

Pierwsze kroki

Podejmowanie decyzji związanych z pieniędzmi powinno się opierać przede wszystkim na świadomości wartości, jakie nam w życiu przyświecają i tego, na czym nam w życiu zależy oraz świadomości zasobności naszego portfela. Wybór sposobu wykorzystania pieniędzy będzie lepszy, jeśli odpowiesz sobie na kilka pytań:

• jakie jest Twoje nastawienie do pieniędzy?
• jakie usługi, produkty są niezbędne, a które możesz zaliczyć do przyjemności?
• dlaczego chciałbyś zarabiać więcej? 

Samo zwiększanie dochodów rzadko bywa celem samym w sobie. Znaczenie ma to, jakie mamy życiowe cele oraz czy myślimy szerzej o planowaniu finansowym czy inwestowaniu.

Dlatego jeśli uda Ci się dostosować wydatki do tego, co dla Ciebie jest najważniejsze, podejmowanie decyzji finansowych stanie się dużo łatwiejsze. 

Ogranicz ryzyko w decyzjach 

„Nasze mieszkania świetnie się sprzedają”, „Klienci chętnie wybierają ten kredyt”, „Wszyscy kupują ten model samochodu” – pewnie nie raz słyszałeś podobne zapewnienia sprzedawców czy przedstawicieli handlowych, którzy wiedzą, jak zachęcić nas do zakupu ich produktów. Kiedy ulegamy takim podpowiedziom i wzorujemy się na zachowaniach innych? Głównie wtedy, gdy nie mamy wiedzy na jakiś temat. I nie chodzi o to, by znać szczegóły wszystkich ofert kredytowych czy inwestycyjnych, by zdecydować się na większy zakup czy ulokowanie lub zarobienie pieniędzy w określony sposób (np. wejście w interes z kolegą).

Dobrze jednak dokonywać wyborów świadomie, w oparciu o informacje i niezależne, sprawdzone źródła, a nie pod wpływem chwili, emocji czy dlatego, że kolega też tak zrobił. 

Nie popadaj w skrajności

Pewnie słyszałeś o kimś, kto po kilkunastu latach pracy na etacie „rzucił to wszystko” i wyjechał na rok w daleki świat. Być może myślisz, że to skrajna nieodpowiedzialność, albo wręcz przeciwnie – podziwiasz taką osobę i zazdrościsz takiego aktu odwagi. Tymczasem nie można jednoznacznie powiedzieć, że decyzja zmieniająca całe dotychczasowe życie jest jednoznacznie dobra czy zła, bo wszystko zależy od tego, w jakiej sytuacji jest osoba, która ją podejmuje. Jeśli przez kilka lat ktoś na taką podróż oszczędzał i koszty pokrywa z tych odłożonych pieniędzy, będzie to decyzja jak najbardziej właściwa, a jeszcze lepsza, jeśli ta osoba przemyślała, jak podróż życia może wpłynąć na jej przyszłość.

Trzeba pamiętać, że potrzeby każdego człowieka nieustannie się zmieniają, dlatego warto każdą ważną decyzję analizować w kategoriach naszych potrzeb i korzyści wynikających z jej podjęcia teraz i w przyszłości.

Co to znaczy? Wyjazd w świat, który jest spełnieniem marzenia i do którego realizacji jesteśmy w danej chwili przygotowani finansowo, powinien się łączyć z zadaniem sobie pytania: co będzie jak wrócę, jaki mam plan na życie po powrocie z podróży?

Zanim kupisz / Poniesiesz większy wydatek:

1. Zadaj sobie kilka pytań

• Czy na pewno potrzebuję rzeczy, którą chcę kupić?
• Czy mogę sobie na nią pozwolić bez zmiany mojego planu budżetowego na dany miesiąc? 
• Co skłania mnie do zakupu? Jakie są moje motywacje: czy zakup poprawi mi samopoczucie, czy ułatwi życie lub pozwoli zaoszczędzić czas?
• Czy będę na pewno korzystał z kupionej rzeczy?
• Czy muszę kupić nową rzecz czy mógłbym kupić używaną albo pożyczyć ją od kogoś do przetestowania?
• Czy zakup danego przedmiotu oznacza konieczność ponoszenia dodatkowych wydatków? (np. kupując samochód, będziesz ponosić koszty paliwa, parkowania, garażu, napraw itd.)

2. Zrób listę za i przeciw

Przemyśl, jakie są zalety i wady dokonania zakupu - co ten wydatek będzie oznaczał dla Ciebie, jak odbije się na stanie finansów osobistych czy rodzinnych, czy spowoduje zmianę w ustalonym wspólnie budżecie domowym, czy pociąga za sobą kolejne koszty, a jeśli tak, jakie?

 3. Opóźnij zakup

Nawet jeśli ktoś mówi, że oferta ważna jest jeden dzień, wykorzystaj ten czas na przemyślenie zakupu, na sprawdzenie opinii innych kupujących, na rozmowę z kimś, kogo cenisz i kto ma neutralny, nie emocjonalny stosunek do Twoich wydatków.