W ostatnim czasie przyszło nam mierzyć się z dramatycznym wzrostem cen towarów i usług. Dlatego tylko racjonalne gospodarowanie budżetem domowym pozwoli nam utrzymać standard życia.

Według wstępnego szacunku GUS w grudniu 2022 roku inflacja konsumencka wyniosła 16,6%. Była ona nieco niższa niż dwa miesiące temu, kiedy osiągnęła poziom 17,9%, najwyższy od 1997 roku. Niestety to jeszcze nie koniec – szczyt inflacji jest przed nami, jak przewidują ekonomiści. Inflacja rozlała się na wszystkie kategorie składników koszyka konsumpcyjnego. W ciągu roku żywność i napoje bezalkoholowe podrożały średnio o 21,5%, nośniki energii o 31,2% a paliwa o 13,5%. Wzrost wynagrodzeń, emerytur i rent nie nadąża za inflacją, a to oznacza, że spada siła nabywcza naszych pieniędzy i w rezultacie stać nas na coraz mniej.

Na inflację nie masz wpływu, dlatego zastanów się, jak w nowej rzeczywistości racjonalnie zarządzać domowym budżetem, nie pogarszając sobie standardu życia, na który zapracowałeś/zapracowałaś i do którego  przywykłeś/przywykłaś. W każdym gospodarstwie domowym są pewne rezerwy i możliwości oszczędzania. Podam kilka przykładów:

1. Na koszty utrzymania mieszkania ma istotny wpływ zużycie energii. Sprawdź, czy posiadasz w pełni sprawny i odpowiedniej klasy energetycznej sprzęt AGD. Starą lodówkę lub odkurzacz o dużej mocy warto wymienić na nowe, energooszczędne. Zamiana żarówek tradycyjnych na żarówki typu LED przyniesie spore oszczędności. W czajniku elektrycznym gotuj tyle wody, ile potrzebujesz, a kiedy przyrządzasz potrawy, przykrywaj garnki. Pralkę i zmywarkę uruchamiaj przy pełnym dopuszczalnym załadowaniu. Jeżeli nie ma wymogu prania danej tkaniny w wysokiej temperaturze, ustaw ją na niższym poziomie.
2. Możesz istotnie obniżyć koszt usług telekomunikacyjnych, korzystając z bezpłatnych komunikatorów (WhatsApp, Messenger) i poczty elektronicznej. Warto również rozważyć zamianę abonamentu telefonicznego na kartę przedpłaconą, w szczególności, kiedy nie korzystasz często z telefonu.
3. Jeżeli posiadasz kredyt, negocjuj z bankiem obniżkę, zmianę formy oprocentowania lub karencję w spłatach rat. W przypadku kilku kredytów lub pożyczek skonsoliduj zadłużenie, a zmniejszą się koszty obsługi zadłużenia. Nie licz, że bank zrobi cokolwiek z własnej inicjatywy, aby ulżyć Ci finansowo. 
4. Jeżeli masz bliski dostęp do komunikacji publicznej, przesiądź się z samochodu do lokalnego pociągu, autobusu czy tramwaju. Kup bilet okresowy, a wyjdzie jeszcze taniej. Oszczędzisz na paliwie, zużyciu samochodu, opłatach parkingowych, co więcej unikniesz stania w korkach, ewentualnych kolizji i mandatów. 
5. Jeżeli wybierasz się na duże zakupy, sporządź listę niezbędnych towarów, pozostaw kartę płatniczą w domu, weź gotówkę. Wcześniej oszacuj, ile będziesz jej potrzebować. Wydasz mniej, ponieważ ograniczona ilość pieniędzy w portfelu pozwoli Ci łatwiej zapanować nad wydatkami.
6. Jeżeli pracujesz zdalnie, przeanalizuj oszczędności i koszty. Pracując w domu, zużywasz więcej energii elektrycznej i wody. Wprawdzie zaoszczędzisz pewną kwotę na komunikacji, lecz może być ona niższa niż wzrost kosztów mediów w domu. 
7. Wydatki na kształcenie dzieci są znaczącym obciążeniem finansowym rodziny. Możesz je zredukować, kupując używane podręczniki czy pozostawiając działające przybory szkolne na kolejny rok. Dobrą praktyką jest przekazywanie podręczników między rodzeństwem. 
8. Rób zakupy w tańszych sklepach i wybieraj towary o niższej cenie, niemarkowe, ale o porównywalnych właściwościach i jakości. Przeglądaj gazetki sklepowe (najczęściej są dostępne też online), gdzie znajdziesz atrakcyjne promocje. 
9. Znaczącym wydatkiem jest zakup biletów do kina. Nie możesz jednak rezygnować z dostępu do kultury. Wypożycz więc ulubiony film u operatora telewizji kablowej. Usługa Video on Demand (VOD) jest znacznie tańsza niż cena biletów do kina. A film możesz obejrzeć z całą rodziną w domu o dowolnej porze.
10. Przyjrzyj się kosztom ubezpieczenia samochodu i porównaj z ofertami innych ubezpieczycieli, korzystając z porównywarek internetowych. Prawdopodobnie przekonasz się, że można znaleźć korzystniejszą stawkę.
11. Jeżeli posiadasz dom, zacznij gromadzić wodę deszczową w zbiorniku. Przyda się ona do podlewania roślin, a to pozwoli zmniejszyć rachunki za wodę.

To zaledwie kilka propozycji oszczędzania, które będą skuteczne w łagodzeniu skutków inflacji. Zapewne znajdziesz więcej podobnych możliwości. Jako że tylko racjonalnie gospodarując budżetem domowym, możesz przetrwać inflację bez pogorszenia standardu życia, to włożenie wysiłku w planowanie i szukanie rozwiązań jest obecnie najlepszym kierunkiem działania.

Autor: Jan Mazurek, mgr inż., ukończył Politechnikę Gdańską. Posiada również licencję maklera papierów wartościowych. Pracuje od 1994 roku w renomowanych instytucjach finansowych (domy maklerskie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych). Obecnie pracuje w Michael/Ström Dom Maklerski S.A. Posiada również bogaty dorobek publicystyczny w zakresie ekonomii i finansów, tworzy materiały informacyjne i edukacyjne dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Prowadził szkolenia w zakresie rynku kapitałowego i zarządzania finansami.