Zapraszamy do zapoznania się z raportem "Edukacja ekonomiczna dziewczynek i chłopców w polskich domach – czy matki i ojcowie edukują w ten sam sposób?" autorstwa dr Katarzyny Sekścińskiej. Czerwiec 2022
Równościowa edukacja ekonomiczna – deklaracje vs. praktyka
Opinia publiczna od jakiegoś czasu coraz wyraźniej wskazuje na konieczność podejmowania jak najszerzej zakrojonych działań edukacyjnych dzieci oraz podejścia równościowego w zakresie edukacji ekonomicznej dziewczynek i chłopców. W efekcie jawne, świadome postawy Polaków stopniowo ulegają zmianie, a rodzice coraz bardziej angażują się w edukację ekonomiczną swoich dzieci.
Najnowsze badania przeprowadzone w ramach projektu Zdrowie Finansowe realizowanego przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! oraz ING Bank Śląski pokazują, że niemal wszyscy rodzice deklarują, iż dziewczynki i chłopcy powinni być edukowani w taki sam sposób, a początek ich edukacji powinien przypadać na ten sam moment. Takie podejście przemawiałoby za równościową postawą rodziców wobec edukacji chłopców i dziewczynek. Sytuacja ta nie jest jednak równie jednoznaczna, gdy wnikliwie przyjrzymy się odpowiedziom rodziców dotyczącym tego zagadnienia.
PRZECZYTAJ CAŁY RAPORT – POBIERZ TUTAJ
Czego zdaniem rodziców powinny uczyć się o finansach dziewczynki?
W zależności od obszaru edukacji ekonomicznej od 15% do 22% rodziców wskazuje, że umiejętności dziewczynek powinny być rozwijane w większym zakresie niż umiejętności chłopców. Niemal niezależnie od obszaru wiedzy i umiejętności 10-11% matek wskazywało na konieczność nauki dziewczynek w większym zakresie niż chłopców. Takiej samej odpowiedzi udzieliło aż 20-27% ojców. Najczęściej wskazywanymi obszarami, w których zakres umiejętności dziewczynek powinien być rozwijany silniej niż u chłopców, były aspekty świadomej konsumpcji i zarządzania budżetem domowym, a więc te, które zgodnie ze stereotypową rolą społeczną przypisywane częściej kobietom niż mężczyznom. Znamienne, że to ojcowie częściej niż matki wykazują w procesie edukacji ekonomicznej córek postawy sprzyjające podtrzymywaniu stereotypowej roli społecznej kobiety, czyli tej związanej z prowadzeniem domu i bieżącym zarządzaniem domowym budżetem.
Oczekiwania rodziców wobec wiedzy i umiejętności chłopców
Z drugiej strony tylko od 4 do 6% (w zależności od obszaru edukacji) rodziców wskazuje, że chłopcy powinni być edukowani ekonomicznie w większym zakresie niż dziewczynki. Co ciekawe, to ojcowie w większości przypadków dwukrotnie, a w przypadku zagadnień związanych z oszczędzaniem nawet czterokrotnie częściej niż matki, wskazują na konieczność edukacji synów w większym zakresie niż córek. Wskazywane przez ojców tematy wymagające od chłopców bardziej pogłębionej nauki obejmowały zarabianie pieniędzy, przedsiębiorczość, oszczędzanie i inwestowanie, a więc obszary bliższe stereotypowej roli społecznej mężczyzny. Nie zaobserwowano różnic w prowadzeniu edukacji dziewczynek i chłopców przez matki w różnych obszarach tematycznych.
Pozytywne deklaracje to jeszcze za mało
Wydaje się więc, że deklarowane postawy matek i ojców zmieniają się w pożądanym kierunku – równościowego prowadzenia edukacji ekonomicznej dla chłopców i dziewczynek. Niestety jednak bardziej szczegółowe pytania, które zmuszają rodziców do większej refleksji, uniemożliwiają udzielenie automatycznej odpowiedzi i nie są obarczone przekazem społecznym, obnażają, że sytuacja ta jest częściowo pozorna, zwłaszcza w przypadku ojców. Ojcowie, którzy prowadzą edukację finansową swoich dzieci, wyraźnie częściej niż matki wzmacniają stereotypową rolę społeczną córek. W przeciwieństwie do matek wzmacniają także stereotypową rolę społeczną synów. Zdaje się więc, że wewnętrzne, często nieuświadamiane postawy wobec edukacji ekonomicznej dzieci, szczególnie ojców wciąż jeszcze są dalekie od podejścia równościowego.
O autorce:
Katarzyna Sekścińska – Doktor nauk społecznych w zakresie psychologii, coach i trener. Psycholog i ekonomistka. Jej zainteresowania naukowo-badawcze obejmują psychologię finansową, psychologię konsumenta i ekonomię behawioralną. Szczególnie interesują ją tematy związane z psychologicznymi i socjologicznymi czynnikami wpływającymi na ryzykowne wybory finansowe i wybory konsumenckie. Autorka i wykonawca wielu projektów z zakresu edukacji finansowej i konsumenckiej zrealizowanych we współpracy z kluczowymi instytucjami finansowymi w Polsce.
