Jest jednym z najdroższych produktów bankowych, a jej nieracjonalne wykorzystanie może prowadzić do pułapki zadłużenia. Karciane długi są trudne do spłacenia i demolują budżet domowy. Wygodne płatności kartą kredytową mają zatem swoją cenę…
Garść kluczowych faktów
Niepozorna zawodniczka wagi piórkowej. To zaledwie 5 gramów plastiku, które daje poczucie finansowej lekkości. Poznajmy kartę kredytową – która skrywa moc możliwości zakupowych… a wraz z nimi ciężar odpowiedzialności za budżet domowy.
- jest instrumentem płatniczym wystawianym zazwyczaj przez bank. Może ją również wystawić niebankowa instytucja finansowa, sieć handlowa, linia lotnicza czy stacja paliw.
- Aby otrzymać kartę kredytową nie jesteśmy zobowiązani do posiadania rachunku oszczędnościowego w banku.
- Dla realizacji spłat zadłużenia, kontroli wydatków i salda na karcie kredytowej bank otwiera specjalny rachunek.
- Na podstawie badania zdolności kredytowej przyszłego właściciela, karta otrzymuje określony limit zadłużenia.
- W Polsce najpopularniejsze są karty organizacji płatniczych Visa i Mastercard - międzynarodowych instytucji pośredniczących w rozliczaniu płatności między sprzedawcą i bankiem.
- W zależności od statusu finansowego klienta, mogą być wydawane karty uprawniające do różnych przywilejów, np. karta srebrna, złota czy platynowa.
- Aby otrzymać kartę kredytową nie jesteśmy zobowiązani do posiadania rachunku oszczędnościowego w banku. Dla realizacji spłat zadłużenia, kontroli wydatków i salda na karcie kredytowej bank otwiera specjalny rachunek. Dla karty kredytowej jest określony limit zadłużenia na podstawie wyniku badania zdolności kredytowej jej przyszłego właściciela.
W przypadku zakupu w sklepie stacjonarnym może być konieczne wpisanie w terminalu kodu PIN. Podczas zakupów internetowych z kolei podajemy kod CVV/CVC, widoczny na rewersie karty. Takie płatności są zazwyczaj dodatkowo zabezpieczone za pomocą usługi 3-D-Secure, która polega na potwierdzeniu transakcji autoryzacją albo w aplikacji mobilnej banku, albo hasłem SMS wysłanym na numer telefonu zarejestrowany w banku. Karty kredytowe są wyposażone w chip i posiadają funkcję zbliżeniową.
Ważne: Otrzymanie karty kredytowej oznacza, że przyznano nam kredyt.
Jak to działa – zakupy na kredyt
Za pomocą karty kredytowej można robić zakupy w sklepach stacjonarnych i internetowych, pobierać gotówkę z bankomatów i punktów handlowych (ang. cashback), korzystać z usługi moneyback czy uczestniczyć w programach lojalnościowych.
Ważne: Wykonanie przelewu kartą kredytową lub pobranie pieniędzy z bankomatu może oznaczać wysoką prowizję. W szczególności za granicą.
Ujemne saldo na karcie kredytowej powstałe po zawarciu transakcji nie jest oprocentowanie w okresie bezodsetkowym (ang. grace period). W zależności od banku prolongata spłaty trwa ok. 40-60 dni. Jeżeli klient spłaci zadłużenie w tym czasie, korzysta z bezpłatnego kredytowania.
W praktyce trudno pilnować wydatków i terminów spłat, dlatego zadłużenie może utrzymywać się dłużej. Niespłacona we właściwym terminie kwota staje się wysoko oprocentowanym kredytem. W okresach miesięcznych bank wysyła do posiadacza karty wezwanie do zapłaty raty. Składa się na nią część kapitałową i odsetki od zadłużenia.
Ważne: Rata powinna być szybko spłacona, inaczej staje się niedozwolonym zadłużeniem, rejestrowanym w Biurze Informacji Kredytowej.
Co jeszcze daje karta kredytowa?
- umożliwia szybkie, pozasądowe odzyskanie pieniędzy w sytuacji, gdy nie otrzymaliśmy produktów albo usług, za które zapłaciliśmy tą kartą, nastąpił błąd techniczny podczas rozliczenia lub zostaliśmy oszukani (ang. chargeback).
- można uzyskać bonifikaty w placówkach handlowo-usługowych i uczestniczyć w programach lojalnościowych.
- Karty kredytowej możemy używać m.in. do rezerwacji miejsca w hotelu lub biletu lotniczego.
- Wypożyczalnie samochodów często wymagają kaucji w postaci zablokowania określonej kwoty na karcie kredytowej. Dlatego warto ją zabrać w podróż, planując wypożyczenie samochodu.
Kto korzysta, a kto może stracić
Z punktu widzenia banku karta kredytowa należy do najbardziej dochodowych produktów. Perspektywa jej właściciela jest jednak zupełnie inna. Niewłaściwe zarządzanie kartą może wpędzić nas w zadłużenie. Bywa ono trudne do spłaty z bieżących dochodów. Jeżeli więc posiadamy wolne środki finansowe, zmniejszmy zadłużenie na karcie kredytowej i używajmy jej tylko w uzasadnionych przypadkach. Bieżące płatności lepiej regulować za pomocą karty debetowej lub rachunku bankowego.
Ważne: Zachowaj ostrożność podczas zakupów w internecie! Oszuści tworzą strony internetowe z fikcyjnymi ofertami sprzedaży. Wyłudzają w ten sposób dane z kart płatniczych. Dlatego widząc w internecie wyjątkowo atrakcyjne oferty sprzedaży, należy bardzo uważać. Jeżeli podamy na takiej stronie dane dotyczące karty, nasze konto zostanie okradzione.
Zarządzaj kartą z głową
Ryzyka nadmiernego zadłużenia, jakie wiążą się z wykorzystaniem karty kredytowej są analogiczne jak w przypadku karty debetowej lub korzystania z limitu debetowego na koncie bankowym. Trudno pominąć jednak fakt, że karta kredytowa znacząco ułatwia życie. Dzięki niej możemy w każdej chwili skorzystać z udzielonego kredytu czyli z pieniędzy banku – wygodnie, w dowolnym miejscu i czasie. Należy jednak robić to z głową, ponieważ każdy kredyt trzeba w końcu spłacić.
Autor: Jan Mazurek, mgr inż., ukończył Politechnikę Gdańską. Posiada również licencję maklera papierów wartościowych. Pracuje od 1994 roku w renomowanych instytucjach finansowych (domy maklerskie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych). Obecnie pracuje w Michael/Ström Dom Maklerski S.A. Posiada również bogaty dorobek publicystyczny w zakresie ekonomii i finansów, tworzy materiały informacyjne i edukacyjne dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Prowadził szkolenia w zakresie rynku kapitałowego i zarządzania finansami.